۱۳۳۶ هجری شمسی در شهر بم متولد شد. اولین استاد آواز وی عمویش یدالله بسطامی بود که پایه و اصول و مبانی آوازی موسیقی ایرانی را به او آموخت. در اوایل انقلاب برای آموختن موسیقی به تهران آمد تا در نزد اساتید بزرگ موسیقی تعلیم آواز ببیند. از این رو به نزد محمدرضا شجریان رفته و آزمون آواز داد و پذیرفته شد. بسطامی دو سال در محضر شجریان تعلیم آواز می بیند. وی که از شاگردان برجسته و بااستعداد شجریان بود برای همکاری با گروه عارف انتخاب می شود.
پرویز مشکاتیان که در آن سال ها در گروه چاووش بود، می گوید: «اولین بار بسطامی را در خانه شجریان دیدم. در آن زمان ما چاووش را داشتیم. به خاطر شرایط اجتماعی آن زمان به خواننده های بیشتری با صداهای متفاوت نیاز داشتیم. من پشت در کلاس شجریان نشسته بودم تا هنرجو ها مرا نبینند. از آنجا بود که از صدای بسطامی خیلی خوشم آمد. ایشان صدای خوبی داشتند و مثل همه آدم های کویر نشین آدم خیلی مهربان و خوبی بود، بعد از کلاس مدتی با او صحبت کردم تا با نقطه نظراتش راجع به هنر و آواز و انگیزه خواندش آشنا شوم. ولی آنقدر ساده یافتم اش که مصمم شدم تا با او یک سالی در مورد قضایای پیرامونی سوای موسیقی به گپ و گفت وگو بنشینم...»
چهار سال بعد این همکاری به ثمر نشست. مشکاتیان افشاری مرکب را ساخت و بسطامی در اوج آمادگی آن را اجرا کرد. قرار بود که این برنامه پنج شب در تالار رودکی اجرا شود اما به علت استقبال گسترده مردم اجرا دو شب دیگر تمدید شد. بعد از آن نوار افشاری مرکب به بازار آمد. صدای بسطامی با استقبال مردم روبه رو شده بود. گروه عارف به سرپرستی پرویز مشکاتیان و آواز بسطامی برای اجرای کنسرت به اروپا رفت. در آن زمان بسطامی حدود ۳۳ سال داشت و اجرای این کنسرت ها شروعی برای موفقیت های بعدی او به شمار می آمد.مژده بهار، افق مهر، وطن من ساخته مشکاتیان بر روی شعر ملک الشعرای بهار از کارهای دیگر ایرج بسطامی به شمار می آید.
ایرج بسطامی در اوج فعالیت هنری خود با مرگ برادر روبه رو می شود و از این رو برای سرپرستی خانواده برادرش به بم بازمی گردد. بسطامی علاقه زیادی به برادر از دست رفته اش داشت. زمانی که او برای تحصیل آواز به تهران آمده بود برادر مخارج زندگی او را تقبل کرده بود و این بار نوبت بسطامی بود که به بازماندگان برادرش ادای دین کند. بسطامی در بم و کرمان به دور از جنجال های هنری مرکز به تدریس آواز مشغول شد تا اینکه در حادثه زلزله ۵ دی ماه ۸۲ در شهر بم و زیر آوار جان باخت و دوباره در مرکز توجه عالم هنر قرار گرفت!
